Hvað er meltingarflóra og hvert er hlutverk hennar?

Almenn fræðsla Meltingin

Í meltingarvegi okkar eru flestar örverur líkamans sem nefnast gjarnan meltingarflóra. Meltingarflóran samanstendur af trilljónum örvera og inniheldur að minnsta kosti þúsund ólíkar tegundir af þekktum bakteríum. Þessar bakteríur búa yfir milljónum gena eða margfalt fleiri en okkar eigin gen. Um þriðjungur örvera er svipaður hjá flestum, á meðan tveir þriðju eru einstakir hjá hverjum og einum. Það má því segja að meltingarflóran okkar sé einskonar auðkenni eða persónuskilríki.

Hvað gerir meltingarflóran?

Mikilvægur þáttur meltingarflórunnar er að viðhalda heilbrigði meltingarvegar og þarma en einnig verja okkur gegn sýklum. Í raun skipar meltingarflóran stóran sess í ónæmiskerfi líkamans með því að vera ákveðin hindrun eða tálmi fyrir sýkla sem komast í meltingarveginn og hindrar þannig útbreiðslu þeirra um líkamann. Rannsóknir benda til þess að fjölbreytileiki og fjölhæfni meltingarflórunnar jafnist á við heilt líffæri. Það má segja að meltingarflóran sé áunnið líffæri þar sem við fæðumst með lítið magn af þessari flóru.

Fyrstu árin

Fóstur í móðurkviði er með fáar tegundir af bakteríum í meltingarveginum. Í fæðingu fær barnið fjöldann allan af örverum frá móður (leggöngum, endaþarmi, húð) og úr umhverfinu inn um munninn. Örverurnar búa síðan um sig í meltingarveginum til frambúðar. Ef barn er tekið með keisaraskurði fer það á mis við stóran hluta af hagstæðum og sérvöldum örverum frá móður. Fyrstu örverur koma þá af húð móður og úr umhverfinu, sem er þá að öllum líkindum skurðstofa, aðstæður sem eru ekki endilega hagstæðar fyrir uppbyggingu á örveruflóru barnsins. Rannsóknir benda til að keisarabörn séu frekar útsett fyrir ofnæmum, astma eða exemi í samanburði við börn sem fæðast á hefðbundinn hátt. Einnig hafa rannsóknir sýnt fram á auknar líkur á glútenóþoli (e. celiac disease) hjá börnum sem tekin eru með keisaraskurði.

Fæðið sem við fáum og umhverfið sem við dveljum í ræður miklu um það hvernig meltingarflóran vex og dafnar og eru fyrstu tvö til þrjú ár ævinnar mikilvægust. Rannsóknir sýna einnig mun á meltingarflóru barna sem fá brjóstamjólk og barna sem fá þurrmjólk. Börn sem fá brjóstamjólk fyrstu mánuðina mælast gjarnan með hærra hlutfall af Bacteroidetes en lægra hlutfall af Firmicutes. Rannsóknir sýna að hærra hlutafall af Firmicutes eykur líkur ofþyngd.

Meltingarflóran sem myndast á þessum fyrstu árum hefur áhrif á heilsufar einstaklingsins inn í framtíðina og bendir margt til þess að ýmsa sjúkdóma megi rekja til röskunar á meltingarflóru á fyrstu árum ævinnar. Flóran í meltingarveginum er síbreytileg alla ævi. Ýmsir þættir hafa áhrif, svo sem aldur og búseta. Rannsóknir sýna að aldraðir einstaklingar hafa ólíka meltingarflóru í samanburði við yngri einstaklinga. Það má segja að megin þorri heilbrigðra einstaklinga hafi svipaða meltingarflóru upp að vissu marki, en mataræði, ýmsir umhverfisþættir, búseta ásamt genaþáttum hafi áhrif á þróun meltingarflórunnar og heilbrigði hennar. Japanir eiga til dæmis auðveldara með að melta sjávargróður en aðrir en að sama skapi eiga þeir erfiðara með að melta mjólkursykur.

Áhrif á heilsufar

Meltingarflóran getur haft bein áhrif á heilsufar okkar, andlega og líkamlega. Hún hjálpar okkur að brjóta niður fæðið, melta fæðið og frásoga næringarefnin. Hún framleiðir ákveðin vítamín og fitusýrur sem eru okkur nauðsynleg. Meltingarflóran framleiðir einnig boðefni sem hefur hefur áhrif á taugakerfið og þannig geðheilsu okkar. Nýlegar rannsóknir gefa vísbendingar um að samspil fæðu, þarmaflóru og gegndræpi þarma hafi áhrif á geðheilbrigði.

Fæða og meltingarflóran

Fæðan er okkur öllum nauðsynleg. Það sem við látum ofan í okkur veitir okkur þó ekki einungis lífsnauðsynlega orku heldur hefur fæðan áhrif á líðan okkar. Fjöldi rannsókna hefur sýnt fram á að fæðan ræður mörgu varðandi lífsgæði og heilbrigði. Ákveðnar fæðutegundir draga úr líkum á þróun ýmissa sjúkdóma á meðan aðrar geta jafnvel aukið líkur á ákveðnum sjúkdómum. Fæðið getur einnig haft áhrif á líðan einstaklinga sem glíma við ýmsa sjúkdóma svo sem iðraólgu (IBS) eða kvíða.

Við ættum ekki einungis að horfa á það sem við borðum, sama hvort það flokkast sem hollt eða óhollt, við þurfum einnig að að velta fyrir okkur hverju við förum á mis við í fæðuvalinu. Það má iðulega auka neyslu á ávöxtum og grænmeti án þess að fara í of miklar hugleiðingar um hvað ætti að forðast. Slík nálgun reynist fólki oft auðveldari, að bæta við sig hollustu frekar en að draga úr óhollustu.

Ójafnvægi í meltingarflóru

Meltingarflóran getur riðlast eða orðið fyrir skaða. Ástæður geta verið ýmsar, svo sem bólgusjúkdómar í þörmum, ofnæmi, ofþyngd eða sykursýki. Einnig getur notkun ákveðinna lyfja, og þá sér í lagi sýklalyfja, skaðað heilbrigða meltingarflóru. Rannsóknir sýna að slík riðlun getur haft áhrif til frambúðar sem kemur jafnvel í ljós mörgum árum síðar. Eitt af því sem rannsóknir hafa leitt í ljós eru tengsl sýklalyfjanotkunar og líkamsþyngdar. Rannsóknir sýna okkur að börn sem hafa fengið mikið af sýklalyfjum eru líklegri til að verða of þung, jafnvel síðar á lífsleiðinni, en þau börn sem hafa fengið lítið eða ekkert af sýklalyfjum.

Þegar þarmaflóran er riðluð til langs tíma getur það haft afleiðingar í meltingarveginum en einnig fyrir utan hann. Riðluð eða óhagstæð meltingarflóra hefur áhrif á gegndræpi smáþarma og getur þannig aukið líkur á að ýmsir þættir ræsi ónæmiskerfið. Það getur leitt af sér langvinnar bólgur og geta áhrifin meðal annars náð til heila og taugakerfis. Birtingarmynd aukins gegndræpis getur verið bæði sem líkamleg einkenni og/eða geðræn. Langvarandi ójafnvægi í meltingarflórunni getur til dæmis aukið líkur á kvíða og depurð. Rannsóknir sýna samhengi milli riðlaðrar meltingarflóru og ýmissa geðraskana. Vísindamenn hafa einnig tengt aukið gegndræpi smáþarma við ýmsa sjúkdóma, en riðluð meltingarflóra eykur líkur á auknu gegndræpi. Rannsóknir sýna að ýmsir sjúklingahópar mælast með hækkað magn af zonulini í blóði og hægðum, en zonulin magn í blóði eða hægðum er mælikvarði á gegndræpi þarma.

Rannsóknir hafa leitt í ljós að ákveðnir genaþættir, umhverfisþættir (þ.m.t. sýklar) og röskun á meltingarflóru hafa áhrif á ónæmiskerfið og þar með þróun ýmissa sjúkdóma. Meltingarflóran tekur stóran þátt í að verja okkur gegn sýklum sem geta sýkt bæði meltingarveg eða jafnvel komist þaðan út í líkamann.
Þarmaflóran hefur áhrif á meltingarveginn og meltinguna sjálfa, en einnig á taugakerfið okkar, ónæmiskerfið, innkirtlakerfið og hormónakerfið.

Skref í átt að bættri meltingarflóru

Fjöldi rannsókna benda til þess að lifandi gerlar til inntöku og ákveðnir þættir í fæðunni geti styrkt og hlúð að meltingarflórunni.Þessir lifandi gerlar finnast í gerjuðum mat eins og súrkáli, jógúrti, kefir og kombucha. Rannsóknir sýna að margir af þessum gerlum komast niður í meltingarveginn þar sem þeir efla meltingarflóruna og þar með hafa margskonar jákvæð heilsufarsleg áhrif.
Sýnt hefur verið fram á að lifandi gerlar geta dregið úr líkum á að fá niðurgang og ýmis óþægindi samfara inntöku sýklalyfja. Rannsóknir sýna einnig að lifandi gerlar draga úr líkum á alvarlegum sýkingum í kjölfar sýklalyfjanotkunar.

Meltingarflóran hefur mikið um það að segja hvernig heilsufari okkar er háttað, andlega og líkamlega, hvort við smitumst af sýklum úr umhverfinu eða þróum langvinna sjúkdóma. Með því að leggja áherslu á fjölbreytt og næringarríkt fæði, inntöku á nauðsynlegum bætiefnum og lifandi gerlum nærum við meltingarflóruna og þannig eflum við ónæmiskerfið og varnir líkamans.

Það er áhugaverð staðreynd að þarmaflóran jafnast á við heilt líffæri og við ráðum miklu um hvernig hún er samsett. Við erum með hagstæðar og óhagstæðar örverur í bland en viljum halda okkur við hærra hlutfall þeirra hagstæðu. Þannig græðum við gjarnan ákveðin lífefni sem þessar örverur framleiða fyrir okkur, en mörg af þeim hafa einnig verið rannsökuð og sýnt fram á jákvæð áhrif á heilsu. Það er góð regla að velja sér fæði sem ræktar þennan jarðveg sem er í þörmunum og velja fæði af góðum gæðum, fyrir okkur og meltingarflóruna.

Birna G. Ásbjörnsdóttir er annar stofnenda Jörth. Hún er doktor í heilbrigðisvísindum frá Háskóla Íslands og er með M.Sc. gráðu í næringarlæknisfræði frá Surrey háskóla. Auk þess hefur hún lokið námi í gagnreyndum heilbrigðisvísindum frá Oxfordháskóla..

 

Vörur fyrir meltinguna

Optibac góðgerlar fyrir alla fjölskylduna

Optibac eru sérfræðingar í góðgerlum og sérhæfir fyrirtækið sig eingöngu í þeim. Optibac góðgerlarnir eru á meðal þeirra mest rannsökuðu í heiminum og að baki hverri vöru liggja fjölmargar klínískar rannsóknir á sérvöldum vinveittum bakteríum sem eru sérhæfðar til að vinna gegn ákveðnum vandamálum. Sérstaða fyrirtækisins liggur fyrst og fremst í ítarlegum klínískum rannsóknum ásamt þróun sérhæfðra vara sem beinast að ákveðnum vandamálum.

Hér er því ekki um eina vöru að ræða sem á að gera allt fyrir alla heldur er sérhæfingin og sérstök samsetning hverrar vöru lykillinn aðárangri. Optibac ásamt því að allar vörurnar hafa sannaða virkni.Auk þess innihalda allar vörurnar lifandi góðgerla sem sannað hefur verið að þola magasýrur og sölt og komast því lifandi niður í smáþarmana þar sem einstök virkni þeirra hefst. Optibac þarf ekki að geyma í kæli. Flestar vörurnar eru vegan. Nánar hér.

Terranova - 100% vegan vítamín

Terranova stendur fyrir hreinleika, gæði og virkni. Hver vara er sett saman af fagmennsku og hver blanda inniheldur valin hráefni sem upphefja hvert annað og stuðla að hámarks virkni og nýtingu. Form vítamína og steinefna eru góð og auðnýtanleg, jurtir, grænmeti og ber eru frostþurrkuð fersk og hver blanda inniheldur blöndu jurta sem stuðla betri nýtingu.

Öll Terranova vörulínan er 100% VEGAN og laus við öll aukaefni eins og rotvarnar-, bindi- og fylliefni. Nánar hér.

Terranova Probiotic Complex góðgerlar 50 hylki
Blanda góðgerla fyrir meltingu. Inniheldur 5 mikilvæga gerla. Með jurtum sem auka virkni. Í dag vitum við að þarmaflóran skipar mjög mikilvægt hlutverk í heilbrigði og heilsu almennt og því er mikilvægt að hjálpa líkamanum að byggja upp vinveitta gerlaflóru í meltingarvegi. Það gerum við með því að taka inn góðgerla fyrir meltinguna, sem hafa ótal heilsubætandi áhrif og halda sveppasýkingum fjarri.

Terranova Digestive Enzyme Complex 50 hylki
Örvar meltinguna. Stuðlar að betri nýtingu fæðu. Gegn uppþembu og þreytu. Blanda jurta og ensíma til að örva niðurbrot fæðu í meltingarveginum. Það er nokkuð algengt að meltingin ræður illa við þetta verkefni og þarf hjálp. Einkenni þess geta verið uppþemba á magasvæðinu, þreyta, kuldi og sykurlöngun eftir máltíðir.

 

Solaray - GMP gæðavottuð vítamín

Solaray var stofnað árið 1973 og er í dag einn virtasti bætiefnaframleiðandi í Bandaríkjunum. Merkið stendur fyrir gæði og heiðarleika. Allar vörur fara í gegn um strangar gæðaprófanir og innihalda bara það sem stendur á miðanum. Línan er mjög breið og skiptist niður í nokkra flokka sem má þekkja á lit loksins. Solaray vítamínin eru vottuð samkvæmt GMP gæðavottunarkerfinu. Nánar hér.

Solaray Multidophilus meltingargerlar 50 hylki
Mjólkurlausir meltingargerlar (Asídófílus). Þetta er blanda vinveittra meltingargerla sem hentar öllum vel en þó sérstaklega þeim sem þjást af mjólkurofnæmi. Nausynlegir fyrir eðlilega meltingu og vellíðan. Vinna gegn uppþembu, krömpum, verkjum, harðlífi og niðurgangi. Henta börnum vel.

Solaray Multidophilus 12 meltingagerlar, 20 billion CFU, 50 veganhylki
Solray Multidophilus góðgerlar geta bætt melingu. Inniheldur Bacilllus coagulans góðgerla og mjólkurlausir meltingargerla (Asídófílus). Blanda sem hentar öllum vel en þó sérstaklega þeim sem þjást af mjólkurofnæmi. Geta verið nauðsynlegir fyrir eðlilega meltingu og vellíðan. Geta unnið gegn uppþembu, krömpum, verkjum, harðlífi og niðurgangi. Henta börnum vel.

Solaray Super digestaway 60 hylki
Vinnur gegn uppþembu og þyngslum í meltingu. Kemur í veg fyrir þreytu og slen eftir máltíðir og getur spornað við sykurlöngun. Bætir upptöku næringarefnanna.

Öflug blanda meltingarensíma með gall extrakt og HCL í hylkjum.

Solaray Super Digestaway + Probiotics 60 veganhylki
Bætir meltinguna. Solaray Super Digestive+Probiotics. Plöntu baseruð ensímblanda með breiðu PH gildi sem er gerð til að styrkja og bæta meltingu og niðurbrot á fæðu í meltingarveginum. Blandan inniheldur Bacillus coagulans góðgerla.

Solaray Super Multidophilus 24 hour, 30 Billion, 60 hylki
Húðuð jurtahylki með hvorki meira né minna en 24 stofnum af gerlum, að heildarmagni 30 billjónir í styrkleika. Þessi vara inniheldur bæði probiotics og prebiotics. Frábær nýjung frá Solaray sem veitir mjög góða virkni.

 

Guli miðinn - GMP gæðavottuð vítamín

Vörurnar eru framleiddar samkvæmt Evrópskum stöðlum um magn innihaldsefna og hámark leyfilegra dagskammta. Framleiðandi Gula Miðans hefur mikla reynslu í þróun og framleiðslu bætiefna og eru vörurnar vottaðar samkvæmt GMP gæðavottunarkerfinu. Það þýðir að blöndur Gula Miðans eru prófaðar af óháðum aðila og veitir því mikið öryggi fyrir neytandann hvað varðar gæði, hreinleika og áreiðanleika. Nánar hér.

Guli Miðinn Colon Cleanser 120 hylki
Colon Cleanser í Gula miðanum er eins og nafnið bendir góður til að halda ristlinum hreinum og virkum, en þetta eru hylki með Psyllíum Husk trefjum. Einstaklega góð trefjablanda sem gott er að taka daglega til að draga úr hungurtilfinninu það dregur í sig mikinn raka og og heldur hægðunum mjúkum.

Guli Miðinn Acidophilus Plús 120 hylki
Acidophilus Plús í Gula miðanum inniheldur að mestum hluta Lactobacillus Acidophilus gerla sem eru í hópi svokallaðara “vinveittra” gerla. Þessir gerlar gegna mikilvægu hlutverki og hjálpa til við að byggja upp heilbrigða og vel starfandi meltingaflóru.

 

Probi Mage mjólkursýrugerlar

Probi® Mage er fæðubótarefni sem inniheldur mjólkursýrugerilinn Lactobacillus plantarum 299v. Probi® Mage er framleiddur af Probi AB í Svíþjóð sem er fyrirtæki sem hefur helgað sig rannsóknum á mjólkursýrugerlum í yfir 25 ár. Gerillinn er með einkaleyfi um allan heim og hvert hylki af Probi® Mage inniheldur að minnsta kosti 10 milljarða gerla (CFU) á fyrningardagsetningu. Dagskammtur er 1 hylki á dag.

Probi AB er leiðandi fyrirtæki á heimsvísu í rannsóknum á mjólkursýrugerlum og eiginleikum þeirra. Nánar hér.

 

• Probi Mage mjólkursýrugerlar 40 hylki
• Probi Family tuggutöflur 60 töflur - fyrir ónæmiskerfið
• Probi Járn 90 hylki

 

Enzymedica - 100% vegan meltingarensím

Meltingarensímin frá Enzymedica eru öflug ensím sem bæta meltinguna og gefa okkur aukna orku ásamt því að losa fólk við fjölmörg vandamál tengd erfiðri meltingu. Nánar hér.

Enzymedica Digest Spectrum 30 hylki
Hentar vel þeim sem glíma við ýmis fæðuóþol. Hentar allri fjölskyldunni. Styður meltingu á glúteini, laktósa, caseini, próteini og phenoli. Viðurkennt af Autism Hope Aliance. Ein tegund óþols leiðir oft til annarra.

Sérhæfð meltingarblanda fyrir glúten, fenól, laktósa og kasein óþol.

 

 

Enzymedica Digest Basic 30 eða 90 hylki
Einfaldasta meltingarvaran frá Enzymedica. Bætir meltingu og nýtingu fæðunnar og vítamína og annarra bætiefna. Að jafnaði 5 sinnum sterkara en aðrar gerðir meltingarensíma í svipuðum verðflokki. Gerir sterk meltingarensím aðgengileg öllum. Auðvelt að gleypa – lítil hylki.

Hentar öllum aldurshópum, einnig börnum.

 

Enzymedica Digest 30 hylki
Fyrsta meltingarvaran frá Enzymedica. Fullkomin ensímblanda sem styður við meltinguna. Að jafnaði 10 sinnum sterkara en aðrar gerðir meltingarensíma í svipuðum verðflokki. Tvisvar sinnum meiri ensímvirkni en í Digest Basic. Sparar orku. Tvöfalt meiri styrkur en í Digest Basic. Lítil hylki sem auðvelda inntöku.

 

 

Enzymedica Digest Gold 45 hylki
Þróaðasta meltingarvaran frá Enzymedica. Sérstaklega gott fyrir þá sem: Glíma við meltingarvandamál, þurfa stuðning við starfsemi gallblöðrunna og/eða vilja bestu og virkustu meltingarensím sem völ er á. Að jafnaði 20 sinnum sterkara en aðrar gerðir meltingarensíma. Söluhæsta meltingarvaran í Bandaríkjunum.

Handhafi Vity verðlaunanna frá 2007.

Bio-Kult góðgerlablöndur

Bio-Kult vörurnar eru góðgerlablöndur þróaðar með það að í huga að byggja upp þarmaflóruna, draga úr meltingartengdum vandamálum og styðja við ónæmiskerfið. Fjölbreytt úrval af sérhæfðum góðgerlablöndum með mismunandi heilsueflandi áherslum fyrir alla fjölskylduna. Nánar hér.

 

Lifestream Bowel Biotics Fibre+ Enzymes

Meltingarensím, til að tryggja góða meltingu á fitu, kolvetni og prótínum. Probiotics inniheldur 5 tegundir acidophilus sem vinnur á óvinveittum þarmabakteríum.

Prebiotics Inulin er næring fyrir vinveittar bakteríur. Physillium husk, er fjölbreyttar trefjar sem hreinsa ristilinn (Colon cleanse). Nánar hér. 

Vertu velkomin í apótek Lyfju og fáðu ráðgjöf frá starfsfólki okkar. Þú finnur einnig nánari upplýsingar um allar vörur sem geta aðstoðað þig við heilbrigða meltingarflóru í netverslun Lyfju.